CÂU CHUYỆN RƯỢU BA KÍCH YÊN TỬ NHÀ MÁY BIA THĂNG LONG
Yên Tử là nơi hội tụ của cả văn hóa, lịch sử và tự nhiên để hình thành một vườn cây thuốc cấp quốc gia. Nơi đây, không chỉ có vị đạo sĩ người Trung Quốc luyện đan hơn 2.000 năm trước theo truyền thuyết, mà sử sách ghi chép rõ ràng 700 năm trước, Phật hoàng Trần Nhân Tông đã lên núi Yên Tử lập thiền phái Trúc Lâm. Tại đây, có cả địa danh Am Dược, vốn là nơi ngài cho bào chế thuốc chữa bệnh cứu người.
Dãy non thiêng này có cả một vườn thuốc quý giá, từ cây gừng gió, gừng tía có thứ tinh dầu rất quý có thể làm giảm đau nhức, cây hoa tiên giúp tan máu tụ rất hiệu quả đến cây phong một lá, dùng lá cây đun lên để tắm sẽ hết ngay cảm giác mệt mỏi, đau nhức xương khớp; đặc biệt, có cả loài cây được ví như Viagra thiên nhiên- Cây ba kích tím Yên Tử.
Ba kích tím Yên Tử hay Ba kích Quảng Ninh nói chung, từ xa xưa đã được dân gian sử dụng với vai trò là bài thuốc bổ dành cho đàn ông với dược tính mạnh mẽ. Cây ba kích tím có ngọn cây màu tím, củ ba kích màu trắng được bà con dân tộc khai thác tự nhiên chủ yếu tập trung ở vùng núi rừng Ba Chẽ. Sau khi ngâm rượu gạo sau 6 tháng, rượu sẽ chuyển sang màu tím đen và có mùi thơm ba kích tự nhiên. Trong các vùng bà con dân tộc sinh sống, khi có khách quý đến chơi nhà thì rượu ba kích tím mới được mang ra đãi khách.
Do có tác dụng dược tính rất rõ rệt nên ba kích tím sau nhiều năm lưu truyền đã được đông đảo người dân Việt Nam biết đến với tác dụng bổ thận, tăng thể lực, cường gân cốt, chống lão hóa. Các nhà khoa học châu Âu sau khi nghiên cứu ba kích tím đã phát hiện nhiều hoạt chất chống ung thư có trong ba kích tím.
Năm 2010, nhà máy bia Thăng Long đã đầu tư phát triển rượu ba kích Yên Tử bằng việc thu mua nguyên liệu chế biến ngâm cùng rượu gạo truyền thống nấu trên dây truyền thiết bị châu Âu. Qua 7 năm đầu tư phát triển, rượu ba kích Yên Tử cao cấp đóng chai thủy tinh hiện đại đã có chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng.
Do việc sản xuất phụ thuộc vào nguyên liệu ba kích tươi. Năm 2015, nhận thấy tiềm năng to lớn của dãy non thiêng Yên Tử phù hợp với nhiều cây thuốc quý trong đó có cây ba kích tím, nhà máy bia Thăng Long hợp tác với Công ty TNHH 1 thành viên Lâm Nghiệp Uông Bí để phát triển vùng nguyên liệu trồng củ ba kích tím Ba Chẽ tại rừng Yên Tử thuộc khu vực Thượng Yên Công thành phố Uông Bí. Do có khí hậu thổ nhưỡng tương đồng nên cây ba kích tím phát triển rất tốt, sản lượng và chất lượng ba kích tím trồng tại rừng Ba Chẽ và rừng Yên Tử là tương đương nhau.
Ba kích tím Quảng Ninh có tên khoa học là Morinda officinalis how là cây thuốc quý của Việt Nam, ba kích tím mọc tự nhiên tập trung ở vùng đồi núi thấp phía Bắc, ba kích tím phân bố nhiều nhất tại tỉnh Quảng Ninh. Củ ba kích tím Quảng Ninh trồng 3 năm là có thể thu hoạch, có đầy đủ hoạt chất như ba kích tím mọc tự nhiên. Củ ba kích tím có vỏ ngoài màu vàng, thịt ba kích tím có màu trắng hơi hồng khi ngâm rượu chuyển thành màu tím sẫm, ba kích tím có hương thơm ba kích tự nhiên. Lưu ý trước khi ngâm rượu bắt buộc phải loại bỏ lõi ba kích vì lõi củ ba kích gây hại cho tim. Củ ba kích tím quảng ninh chứa các hoạt chất tự nhiên: Gentiannine, Carpaine, Choline, Trigonelline, Diogenin, Yamogenin, Gitogenin, Tigogenin, Vitexin, Orientin, Quercetin, Luteolin, Vintamin B1, Morindin, Vitamin C, đường, nhựa, axit hữu cơ, phytosterol, Antraglycozid, Rubiadin, Palmitic acid, Nonadecane, Ethylcholesterol.
Ba kích tím Quảng Ninh có tác dụng tăng sức dẻo dai, tăng sức đề kháng, chống độc, kháng viêm, tăng cường hiệu lực của Androgen hoặc tăng cường quá trình chế tiết hormon Androgen, tăng cường hoạt động não, giúp ngủ ngon. Đối với nam giới có hoạt động sinh dục không bình thường, Ba Kích Tím Quảng Ninh có tác dụng làm tăng khả năng giao hợp, đặc biệt đối với những trường hợp giao hợp yếu và thưa. Ba Kích Tím Quảng Ninh có tác dụng tăng cường sức dẻo dai, mặc dầu nó không làm tăng đòi hỏi tình dục, không thấy có tác dụng kiểu Androgen.
Tuy không làm thay đổi tinh dịch đồ nhưng trên thực tế có tác dụng hỗ trợ và cải thiện hoạt động sinh dục cũng như điều trị vô sinh cho những nam giới có trạng thái vô sinh tương đối và suy nhược thể lực. Còn các trường hợp tinh dịch ít, tinh trùng chết nhiều, không có tinh trùng, không xuất tinh khi giao hợp thì sử dụng Ba Kích Tím Quảng Ninh không có kết quả (trích sách Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam). Đối với cơ thể những người trưng tuổi trở lên, những người có biểu hiện mệt mỏi, ăn kém, ngủ ít, gầy yếu mà không có những yếu tố bệnh lý gây nên và 1 số trường hợp có đau mỏi các khớp, Ba Kích Tím Quảng Ninh có tác dụng tăng lực rõ rệt, thể hiện qua những cảm giác chủ quan như đỡ mệt mỏi, ăn ngon, ngủ ngon và những dấu hiệu khách quan như tăng cân nặng, tăng cơ lực. Còn đối với người đau mỏi các khớp thì sau khi dùng Ba Kích Tím Quảng Ninh dài ngày, các triệu chứng đau mỏi giảm rõ rệt (theo sách Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
Tính vị ba kích tím Quảng Ninh: Vị cay, ngọt, tính hơi ấm (Trung Dược Học).
Quy kinh ba kích tím Quảng Ninh: Vào kinh Tỳ và Thận (Lôi Công Bào chế Dược Tính Giải). Vào kinh Tâm và Thận (Bản Thảo Tân Biên). Vào kinh túc quyết âm Can và túc dương minh Vị (Bản Thảo Kinh Giải). Vào kinh Thận (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển). Vào kinh Can và Thận (Trung Dược Đại Từ Điển). Vào kinh Thận và Can (Trung Hoa Nhân Dân Cộng Hòa Quốc Dược Điển).
Tác dụng ba kích tím Quảng Ninh: Chủ đại phong tà khí, cường cân cốt, an ngũ tạng, bổ trung, tăng chí, ích khí (Bản Kinh). Hạ khí, bổ ngũ lao, ích tinh (Biệt Lục). Khứ phong, bổ huyết hải (Bản Thảo Cương Mục). An ngũ tạng, định tâm khí, trừ các loại phong( Nhật Hoa Tử Bản Thảo). Bổ thận, ích tinh, tán phong thấp (Bản Thảo Bị Yếu). Hóa đờm (Bản Thảo Cầu Nguyên). Cường âm, hạ khí (Dược Tính Luận). Ôn thận, tráng dương, cường tráng cân cốt, khứ phong thấp (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển). Bổ thận âm, tráng cân cốt, khứ phong thấp (Trung Dược Đại Từ Điển). Bổ thận dương, cường cân cốt, khứ phong thấp (Trung Hoa Nhân Dân Cộng Hòa Quốc Dược Điển). Bổ thận, tráng dương, cường cân cốt, khứ phong thấp (Thường Dụng Trung Thảo Dược Thủ Sách – Quảng Châu).
Chủ trị ba kích tím Quảng Ninh: Trị liệt dương [âm nuy bất khởi] (Bản Kinh). Trị đầu diện du phong, bụng dưới đau xuống âm hộ (Biệt Lục). Trị các chứng phong, thủy thũng (Nhật Hoa Tử Bản Thảo). Trị ngũ lao, thất thương, phong khí, cước khí, thủy thũng (Bản Thảo Bị Yếu). Trị nam giới bị mộng tinh, di tinh đầu mặt bị trúng phong (Dược Tính Luận). Trị cước khí (Bản Thảo Cương Mục). Trị ho suyễn, chóng mặt, tiêu chảy, ăn ít (Bản Thảo Cầu Nguyên). Trị liệt dương, bụng dưới lạnh đau, tiểu không tự chủ, tử cung lạnh, phong hàn thấp,lưng gối đau (Trung Dược Đại Từ Điển). Trị liệt dương, di tinh, không thụ thai do tử cung lạnh, kinh nguyệt không đều, bụng dưới lạnh đau, phong thấp đau nhức, gân xương mềm yếu (Trung Hoa Nhân Dân Cộng Hòa Quốc Dược Điển). Trị thận hư, lưng gối mỏi, tê bại, phong thấp đau nhức, thần kinh suy nhược, liệt dương, di tinh, tảo tinh, tiết tinh, lãnh cảm, mất ngủ (Thường Dụng Trung Thảo Dược Thủ Sách – Quảng Châu).
